Login
info@timmerselekt.nl
Login
info@timmerselekt.nl
Johan Vlietstra, werkzaam bij TimmerSelekt bedrijf Timboco in Drachten neemt ons mee in de wereld van isoleren en dan in het bijzonder, de isolatie van houtskeletbouw (hsb)-elementen. Denk hierbij aan binnenspouwbladen, gevelvullende elementen inclusief kozijnen, gevelbekleding, daken, vloeren, binnenwanden, dakkapellen, erkers etc.
“Bij hsb-elementen heb je te maken met twee soorten isolatie. Thermische isolatie, om warmteverliezen tegen te houden. En akoestische isolatie tegen hinderlijk geluid van buitenaf, zoals een drukke straat of spoorweg.
Qua isolatieproducten is er veel verkrijgbaar. Zelf maken wij het meest gebruik van glaswol en waar nodig (i.v.m. beperkt beschikbare ruimte) harde isolatieplaat zoals PIR- of Resol schuimplaat. In het geval van houten kozijnen wordt vanwege de beperkte dikte van de kozijnen van 114 mm veelal resolschuim toegepast. Ondanks de geringe dikte heb je met deze isolatieplaten toch een hoge isolatiewaarde. Zou je hier andere typen isolatie toepassen, bijvoorbeeld glaswol of steenwol, dan moet je naar een dikker pakket toe en dit is in kozijnen slecht toe te passen. Glas- en steenwol zijn aanzienlijk goedkoper, maar het nadeel is dat het een lagere isolatiewaarde heeft en je dus dikker moet construeren.
Over die pakketten gesproken, deze worden door de hoger wordende isolatienorm sowieso steeds dikker. Zo werd laatst voor een scholencomplex, dat een zo energiezuinig mogelijk gebouw wilde, een Rc-waarde van 10 geëist door gemeente en opdrachtgever. Hier hebben we hsb-wanden met regelwerk van 36 cm dik toegepast. Het is in zo’n geval zoeken naar het optimum. Voor een hsb-project als dit is glaswol kostentechnisch vaak het meest gunstig. Maar wil je de schil ‘dunner’ bouwen dan ben je dus aangewezen op andere, vaak duurdere, materialen. Om aan een bepaalde waarde te voldoen én een slanke schil op te bouwen heb je harde kunststofplaten nodig.
Voor appartementencomplex Greenville in Utrecht hebben we i.o.v. Heijmans Woningbouw Amersfoort daarom hsb-elementen met PIR-isolatie verwerkt met een totale isolatiedikte van 270 mm.
Ook voor een renovatieproject van 128 woningen in de wijk ‘De Drait’ in Drachten hebben we dit gedaan. Hier heeft Wits Noord Vastgoedonderhoud i.o.v. de woningcorporatie Accolade de voor- en achtergevels compleet vervangen. Bewoners hadden hier last van tocht en koudeval door de gevel heen. De wens was zo goed mogelijk luchtdicht met een zo goed mogelijke isolatiewaarde. Hier bleek geen dikke schil mogelijk en dus is gekozen voor PIR-isolatie.
De huidige BENG-eis vanaf 1-1-2021 werkt verder in de hand dat er zo optimaal mogelijk geïsoleerd wordt. Bij bouwaanvragen vanaf 1 januari van dit jaar gaan de isolatiewaarden Rc weer omhoog, van 4,5 naar 4,7 voor gevels. Bij daken was de isolatiewaarde Rc 6 en die gaat omhoog naar 6,3.
Om het totale plaatje van een woning of gebouw zo energieneutraal mogelijk te maken is het isoleren van de schil kostentechnisch het meest gunstig. Dit zou de focus moeten hebben boven installaties als warmtepompen en zonnepanelen, waarbij de investeringskosten vaak hoger zijn. Een ander aspect; huidige woningen en gebouwen worden dusdanig goed geïsoleerd en luchtdicht gemaakt, dat in warme periodes mensen klagen over warmte die er slecht uit gaat (warmtestress). Hiervoor zijn diverse oplossingen beschikbaar die geen energie kosten, zoals nachtkoeling; een kozijn met aan de buitenzijde een lamellenrooster en aan de binnenzijde een te openen draaiend deel waardoor s ’nachts met koele lucht geventileerd kan worden.
PIR, resol en EPS isolatieplaten worden gemaakt uit kunststof, een aardolieproduct. De natuurlijke bronnen hiervan zijn eindig. Glaswol wordt van gerecycled glas en quartz zand gemaakt. Steenwol van vulkanisch gesteente. Deze grondstoffen zijn (nog) op grote schaal verkrijgbaar. Wil je naar duurzaam en circulair bouwen toe, dan is isoleren met materialen als hennep, vlas, houtvezel, katoen, kurk of schapenwol ook een oplossing.
Hennep is bijvoorbeeld als houtachtige materiaal een makkelijke groeier op vrijwel iedere bodem en deze plant neemt tijdens de groei veel CO2 op. Je kunt hier bijvoorbeeld isolatiedekens en -platen van maken. Dit vochtregulerende materiaal is volledig recyclebaar, irriteert niet, bevat geen schadelijke stoffen en is bestand tegen schimmels en bacteriën. Bovendien wordt tijdens de productie weinig energie gebruikt. Het is toepasbaar voor zowel thermische als akoestische isolatie.
Damp-open bouwen is een trend. Kijkend naar de toekomst denk ik dat we in de houtskeletbouw meer gaan isoleren met cellulose (oude kranten) en houtvezelplaten. Glaswol en steenwol kunnen vrij slecht tegen vocht. Het gaat niet rotten, maar bij warmtetransport van binnen naar buiten is er ook vochttransport waarbij condensatie in de isolatie optreedt. Die condensatie wil je niet en dus passen we aan de warme zijde een damp remmende folie toe. Aan de koude zijde van hsb-elementen gebruiken we veelvuldig reflecterende dampopen folie. Deze zorgt voor een plus van de Rc-waarde van 0,4 zonder dat het dikte kost (slechts 1 mm). In grensgevallen kan deze folie net het positieve verschil maken in de totale Rc-waarde. Houtvezel en cellulose kunnen echter dampopen worden toegepast omdat ze vocht afgeven en opnemen wanneer het kan. Dankzij een dampopen gebouw of woning heb je nooit het gevoel dat je in een ‘plastic zak’ leeft.”